|| वास्तु शास्त्र ||
|| वास्तु परीक्षण ||
वास्तोष्पते प्रति
जानीह्यस्मान् त्स्वावेशो अनमीवो भवान: ।
यत् त्वेमहे प्रति तन्नो जुषस्व शं नो भव द्विपदे शं चतुष्पदे ।।
वास्तु परीक्षण म्हणजे काय?
वास्तु परीक्षण म्हणजे घर, कार्यालय, इमारत, किंवा इतर वास्तूंच्या रचनेचे, त्या जागेच्या दिशेच्या आणि उर्जेच्या प्रवाहाचे विश्लेषण करणं. वास्तु शास्त्राच्या सिद्धांतांनुसार, प्रत्येक जागेची रचना, आकार, वासु दोष, आणि उर्जेचे प्रवाह त्या जागेत राहणाऱ्या लोकांच्या जीवनावर प्रभाव टाकतात. वास्तु परीक्षण प्रक्रिया इमारतीच्या किंवा जागेच्या संरचनेतील चुकांची ओळख करून त्यांचे निराकरण करण्यासाठी उपाय सुचवते. यामध्ये घराच्या किंवा इमारतीच्या प्रत्येक भागाचा, घरातील फर्निचर, दरवाजे, खिडक्या, इत्यादींचा तपास केला जातो.
वास्तु परीक्षणाच्या माध्यमातून घर, कार्यालय, दुकान किंवा इतर जागेतील नकारात्मक उर्जा दूर करून सकारात्मक उर्जा निर्माण करण्यासाठी उपाय दिले जातात. या प्रक्रियेद्वारे घरातील वातावरणाची उर्जा योग्य आणि संतुलित केली जाते, ज्यामुळे त्या जागेतील लोकांचे जीवन सुखमय, शांत आणि समृद्ध होऊ शकते.
वास्तु परीक्षणाची प्रक्रिया
वास्तु परीक्षण करण्याची प्रक्रिया खालीलप्रमाणे केली जाते:
स्थानिक सर्वेक्षण (Site Survey)
पहिल्या टप्प्यात, वास्तु कन्सल्टंट त्या जागेचे सर्वेक्षण करतो. यामध्ये त्या भूमीचा आकार, दिशा, वारा, सूर्यमालेची स्थिती, आणि भूगोलिक घटकांचा अभ्यास केला जातो. यामुळे त्यातल्या उर्जा प्रवाहाचा अंदाज घेतला जातो. कन्सल्टंट स्थानिक वातावरण, आसपासची इमारतं, आणि जागेची परिस्थिती तपासतो.
दिशांचा अभ्यास आणि स्थानांचे विश्लेषण (Direction and Location Analysis)
वास्तु शास्त्रानुसार, प्रत्येक दिशा आणि त्याशी संबंधित ग्रह, देवता, आणि उर्जा आपल्यावर प्रभाव टाकतात. घरातील किंवा इमारतीच्या प्रत्येक दिशा (पूर्व, पश्चिम, उत्तर, दक्षिण) यांचा अभ्यास करून त्या दिशेतील सकारात्मक आणि नकारात्मक उर्जा ओळखली जाते.
- पूर्व दिशा: सूर्यमालेचा सकारात्मक प्रभाव आणि आरोग्य.
- दक्षिण दिशा: स्थैर्य आणि सुरक्षा.
- उत्तर दिशा: आर्थिक प्रगती आणि समृद्धी.
- पश्चिम दिशा: मानसिक शांती आणि वैयक्तिक विकास.
वास्तु दोष तपासणी
(Vastu Defect Analysis)
कन्सल्टंट त्या घरात किंवा इमारतीत असलेल्या वास्तु दोषांची ओळख करून त्याचे निराकरण करतो. काही सामान्य वास्तु दोष हे असू शकतात:
- जागेची रचना : घराची स्थिती चुकीच्या दिशेत असणे.
- वास्तु दोष: घरातील कचेरी, रुम किंवा वॉर्डरोब चुकीच्या ठिकाणी असणे.
- वायव्य कोपरा खालील परिस्थिती: घराच्या त्या क्षेत्रातील नकारात्मक उर्जा, जे त्या दिशेतील दोष असू शकतात.
- अत्यंत लहान किंवा मोठा आकार: घराच्या संरचनेचा असंतुलित आकार.
उर्जा प्रवाह (Energy Flow) आणि संतुलन (Balance)
वास्तु शास्त्रात, उर्जा प्रवाहाची निगराणी महत्वाची आहे. घराच्या सर्व भागांमधून योग्य ऊर्जा प्रवाहित होण्यासाठी, दरवाजे, खिडक्या, आणि फर्निचरची योग्य स्थिती आवश्यक आहे. योग्य उर्जा प्रवाह घरातील लोकांच्या मानसिक स्थितीला उत्तेजन देतो आणि त्यांच्या शारीरिक आरोग्यालाही फायदेशीर ठरतो. त्याचप्रमाणे, प्रत्येक घटकाच्या आंतरिक रचनेला कसे योग्य स्थितीत ठेवता येईल, याचे देखील निरीक्षण केले जाते.
सुधारणा आणि उपाय
(Remedies and Solutions)
वास्तु शास्त्रानुसार, जागेतील दोष किंवा उर्जा असंतुलन दूर करण्यासाठी विविध उपाय दिले जातात. यामध्ये घरातील स्थानिक दोष आणि उर्जेच्या प्रवाहातील चुकांवर आधारित उपाय समाविष्ट असतात. काही सामान्य उपाय पुढीलप्रमाणे असू शकतात:
- वास्तु यंत्राचा वापर: यांत्रिक उपकरणे जसे की रुद्राक्ष, कुबेर यंत्र, हनुमान यंत्र यांचा वापर.
- रंग योजना: घरातील प्रत्येक भागासाठी योग्य रंग निवडणे. उदा. नकारात्मक उर्जेसाठी हलके रंग आणि सकारात्मक उर्जेसाठी ताजे रंग वापरणे.
- खिडक्या आणि दरवाजे: दरवाजाचे किंवा खिडक्यांचे स्थान बदलणे.
- फर्निचर: घरातील फर्निचर आणि इतर सजावटीसाठी वास्तुशास्त्राच्या दृष्टिकोनातून योग्य बदल सुचवणे.
सकारात्मक वातावरण निर्माण करणे (Creating Positive Environment)
वास्तु दोषांचे निराकरण करून सकारात्मक वातावरण निर्माण करण्यासाठी घरात विशेष पूजा, मंत्र उच्चारण, आणि तंत्राचा वापर केला जातो. हे वातावरण मानसिक शांती, शारीरिक आरोग्य, आणि आध्यात्मिक उन्नतीसाठी महत्त्वाचे ठरते.
वास्तु परीक्षणाचे फायदे
सकारात्मक उर्जा वर्धन
वास्तु शास्त्रानुसार, योग्य परीक्षणामुळे घरातील सकारात्मक उर्जा वाढते. यामुळे घरातील सदस्य आनंदी आणि संतुलित राहतात.
व्यक्तिगत आणि व्यावसायिक यश
घराची योग्य रचना आणि संतुलनामुळे व्यक्तिमत्व, कार्यक्षमता आणि व्यवसायातील यश मिळवता येते.
आर्थिक समृद्धी
योग्य वास्तु शास्त्राच्या पालनाने आर्थिक प्रगती होऊ शकते. त्यामुळे व्यावसायिक स्थैर्य आणि समृद्धी मिळवणे शक्य होते.
आरोग्य आणि मानसिक शांती
घरातील उर्जा प्रवाह योग्य ठेवला जातो, जे शारीरिक आरोग्यासाठी फायदेशीर असते. यामुळे मनोबल वाढते आणि मानसिक शांती मिळते.
कुटुंबातील सौहार्द
योग्य वास्तु शास्त्राने कुटुंबातील सदस्यांमध्ये प्रेम, सौहार्द आणि सहकार्य वाढवले जाते. प्रत्येक सदस्याला घरातील उर्जा योग्य मिळते.
वास्तु परीक्षणामध्ये विचारले जाणारे मुद्दे
वास्तु परीक्षण करतांना खालील मुद्द्यांचा विचार केला जातो:
- घराची दिशा आणि आकार.
- घरातील प्रमुख कक्षेचे स्थान.
- घरातील उर्जा प्रवाह आणि स्थान.
- दरवाजे आणि खिडक्यांचे स्थान.
- रंग योजना, फर्निचर आणि इतर घटकांचे स्थान.
- आध्यात्मिक, शारीरिक, मानसिक व आर्थिक विकासासाठी आवश्यक उपाय.
वास्तु परीक्षणासाठी तज्ञाची निवड
वास्तु परीक्षणासाठी तज्ञाची निवड करतांना खालील गोष्टींचा विचार करा:
अनुभव:
योग्य तज्ञ आणि अधिक अनुभव असलेल्या कन्सल्टंटची निवड करा.
शिक्षण आणि प्रमाणपत्र:
वास्तु शास्त्राच्या शास्त्रज्ञांकडून प्रमाणपत्र प्राप्त असावा.
ग्राहक प्रतिक्रिया:
तज्ञाचे कार्य आणि त्या तज्ञाने दिलेल्या सेवा बाबतचे फीडबॅक पहा.
प्रामाणिक शुल्क:
योग्य, वाजवी आणि प्रामाणिक शुल्कासाठी कन्सल्टंटची निवड करा.
निष्कर्ष
वास्तु परीक्षण हे एक महत्त्वपूर्ण पद्धत आहे, जे घर, कार्यालय किंवा इमारतीच्या उर्जेला संतुलित करण्यासाठी आणि जीवनाच्या विविध क्षेत्रांत समृद्धी आणण्यासाठी आवश्यक आहे. योग्य वास्तु परीक्षणामुळे आपल्या जीवनातील नकारात्मकता दूर होते आणि सकारात्मकता, समृद्धी, शांती आणि यश साधता येते.