|| ज्योतिष शास्त्र ||
|| रेकी ||
अयं मे मनसा देही: एष चक्षुः श्रोत्रे, प्राणो वक्त्रं पाणिः सदा चरणौ, यः सर्वेषां देहस्य स्वामी अस्ति, तस्मै नमः।
रेकी म्हणजे काय?
रेकी (Reiki) ही एक प्राचीन जापानी ऊर्जा उपचार पद्धत आहे. यात हातांद्वारे प्राणऊर्जा (life force energy) प्रवाहित करून शरीर, मन आणि आत्म्याच्या शारीरिक व मानसिक तक्रारी दूर करण्याचा प्रयत्न केला जातो. ‘रे’ म्हणजे विश्वाची सार्वत्रिक ऊर्जा, आणि ‘की’ म्हणजे जीवनशक्ती.
रेकीच्या मते, जर आपल्या शरीरातील ऊर्जा मार्ग अडलेले किंवा कमजोर झाले, तर आपल्याला शारीरिक किंवा मानसिक आजार होतो. रेकीमध्ये त्या ऊर्जा मार्गांना मुक्त करून आरोग्य सुधारण्यावर लक्ष दिले जाते.
ज्योतिष शास्त्र आणि रेकी यांचा संबंध
भारतीय ज्योतिष शास्त्र आणि रेकी हे दोन वेगळ्या परंपरांतून आलेले आहेत, पण दोन्हींचे उद्दिष्ट एकच — व्यक्तीचा समतोल (balance), स्वास्थ्य, आणि आध्यात्मिक प्रगती साधणे. त्यांचा संबंध खालील प्रकारे मांडता येतो:
ऊर्जा केंद्रे (चक्रे) आणि ग्रह
भारतीय ज्योतिषात आपल्या शरीरातील ७ चक्रांशी ग्रहांचे संबंध जोडले गेले आहेत. रेकीमध्ये देखील ही चक्रे महत्त्वाची आहेत, कारण रेकीच्या उपचारात ही ऊर्जा केंद्रे शुद्ध केली जातात.
| चक्र (Chakra) | ग्रह (Planet) | विषय/प्रभाव |
| मूलाधार (Root) | मंगळ (Mars) | स्थैर्य, सुरक्षितता, जगण्याची ऊर्जाशक्ती |
| स्वाधिष्ठान (Sacral) | शुक्र (Venus) | सर्जनशीलता, लैंगिकता, नाते संबंध |
| मणिपूर (Solar Plexus) | सूर्य (Sun) | आत्मविश्वास, ताकद, इच्छाशक्ती |
| अनाहत (Heart) | चंद्र (Moon) | प्रेम, करुणा, भावनिक संतुलन |
| विशुद्ध (Throat) | बुध (Mercury) | संवाद, अभिव्यक्ती, सत्य |
| आज्ञा (Third Eye) | गुरु (Jupiter) | अंतर्दृष्टी, ज्ञान, अंतर्ज्ञान |
| सहस्रार (Crown) | शनी (Saturn), राहू-केतू | आध्यात्मिक जाणीव, आत्मसाक्षात्कार |
जेव्हा कुठल्या ग्रहाचा दोष (दोषपूर्ण स्थिती, शनीची साडेसाती, राहू-केतूची स्थिती इ.) जन्मकुंडलीत असतो, तेव्हा त्या संबंधित चक्रावर काम करण्यासाठी रेकी उपचार वापरले जाऊ शकतात.
ज्योतिषीय उपायांमध्ये रेकीचा वापर
जर ग्रहांचे दुष्परिणाम (मंगळ दोष, शनी दोष, राहू-केतू दोष) असतील, तर त्या ग्रहाशी संबंधित चक्रावर रेकी करून मन व ऊर्जा शांत करता येते.
ग्रह शांतीसाठी रत्न, मंत्र, यज्ञ केले जातात —
त्याबरोबरच रेकीने मानसिक समतोल साधता येतो.
काही ज्योतिष सल्लागार जन्मकुंडलीनुसार व्यक्तीच्या कमजोर चक्रांवर काम करण्यासाठी रेकी सत्र सुचवतात.
मनशांती आणि ग्रहशांती
ज्योतिषामध्ये ग्रहांची शांती अत्यंत महत्त्वाची असते, पण बऱ्याचदा मानसिक चिंता, तणाव, किंवा अस्थिरता या गोष्टींवरही उपचार करणे गरजेचे असते. रेकी यासाठी उपयुक्त ठरते, कारण:
रेकी ध्यान (Reiki meditation) ग्रहदोषांमुळे आलेली मानसिक अस्थिरता कमी करते.
रेकीच्या सत्रात मंत्रोच्चार किंवा ऊर्जा केंद्रांवर लक्ष केंद्रित करून व्यक्तीला मानसिक शांती दिली जाते.
रेकी + ज्योतिष शास्त्राचा संयुक्त वापर
जन्मकुंडलीतील ग्रहांच्या स्थितीचे
विश्लेषण —
कोणत्या क्षेत्रात अडथळे आहेत हे शोधणे
त्या ग्रहाशी संबंधित चक्र ओळखणे —
उदा. शनी दोष असल्यास सहस्रार किंवा मुळाधार चक्रावर काम
रेकी सत्रातून त्या चक्रावर उपचार —
हातांद्वारे ऊर्जा प्रवाह, रेकी सिम्बॉल्स वापरणे
त्या ग्रहासाठी मंत्र, रत्न, दान इत्यादी परंपरागत उपायांबरोबर रेकी जोडणे —
संपूर्ण शारीरिक व मानसिक समतोल साधणे
महत्त्वाची सूचना
रेकी हा पूरक (complementary) उपचार आहे, म्हणजेच तो वैद्यकीय किंवा ज्योतिषीय उपायांचा पर्याय नाही, पण त्याला पूरक म्हणून वापरला जाऊ शकतो. ज्योतिषीय उपायांमध्ये केवळ ग्रह दोष शांतीवर लक्ष देण्यात येते, पण रेकीत व्यक्तीच्या अंतर्गत ऊर्जेचा प्रवाह सुसंगत केला जातो.